Ontwikkelingen per programma

Er is de afgelopen jaren constant gewerkt aan een solide en toekomstgerichte organisatie volgens de 4 pijlers van de gemeentelijke visie en missie: verbeteren van de dienstverlening, koesteren en waarderen van de medewerkers, de opgaven zijn leidend en het fundament is op orde. 

De Staat van de organisatie wordt vanaf 2025 1 keer per jaar toegelicht tijdens een informatieve commissie. Tijdens de laatste informatieve commissievergadering van 25 maart 2025 is toegelicht dat we goed op weg zijn. De uitstroom uit de organisatie is genormaliseerd, taken en mensen zijn meer in balans en er is veel geïnvesteerd in een stabiele organisatie. Op basis van een evaluatie (“de effectevaluatie”) die is uitgevoerd door een extern bureau worden concrete aanpassingen van ons organisatiemodel doorgevoerd. Deze zijn gericht op het aanscherpen van het sturingsmodel, het herijken van de organisatieprincipes, het verlagen van de span of control van het management en het verbeteren van de rolduidelijkheid. Hiermee werken we aan een organisatie, die beter is toegerust voor huidige en toekomstige taken. Door de formatie voor het management structureel met 3 fte uit te breiden, kunnen we de span of control weer beheersbaar maken (€ 419.000). Om dit (deels) te financieren, wordt de vacature van 1 fte directeur niet ingevuld (€ 166.000).

Om alle wet- en regelgeving op het gebied van bijvoorbeeld informatiebeveiliging en privacybescherming na te komen, zijn investeringen noodzakelijk. Hierdoor kunnen we een adequate en veilige dienstverlening garanderen aan de inwoners. De verbeterpunten uit de rapportage BIO (Baseline Informatiebeveiliging Overheid) worden verwerkt in een plan van aanpak, waarna de verbeterpunten doorgevoerd kunnen worden. 

In deze Kadernota 2026 maken we een start met de digitale weerbaarheid en het inrichten van de informatiehuishouding conform de eisen van de Archiefwet en de opmerkingen van onze toezichthouder. 

Op 1 mei 2022 is de Wet open overheid (Woo) in werking getreden. Overheidsorganisaties moeten informatie over wat zij doen en waarom, uit zichzelf geven of als iemand daarom vraagt. Zo kunnen burgers, maar ook bijvoorbeeld Kamerleden of journalisten, de overheid controleren. De aankomende jaren moeten steeds meer soorten overheidsinformatie actief openbaar worden gemaakt. Omdat dit veel werk en aanpassing van systemen kost, gebeurt dit in kleine stapjes.

In deze Kadernota 2026 is beleidsontwikkeling opgenomen, omdat openbaarheid belangrijk is voor de democratie in ons land en voor het vertrouwen tussen de samenleving en de overheid. Door de uitvoering van de wet goed te regelen, kunnen we bovendien werken aan efficiëntie van de organisatie. 

Gemeente Stichtse Vecht blijft continue werken aan het verbeteren van haar dienstverlening en het bevorderen van een efficiënte en transparante overheid. Door de inzet van artificial intelligence (AI), de introductie van een “Mijn Omgeving” en Mystery Guests binnen de gemeente Stichtse Vecht wordt gewerkt aan een aanzienlijke verbetering van de gemeentelijke dienstverlening. Inwoners krijgen via “Mijn Omgeving” toegang tot hun persoonlijke gegevens en gemeentelijke diensten op één centrale en gepersonaliseerde locatie. Ze kunnen eenvoudig hun gegevens bijwerken, aanvragen indienen en de status van hun verzoeken volgen. Dit voorkomt dat inwoners, ondernemers en netwerkpartners zich door verschillende systemen moeten worstelen.

Door de inzet van AI wordt het mogelijk sneller en efficiënter te reageren op vragen, verzoeken en repeterende werkzaamheden deels geautomatiseerd te laten verlopen. Deze innovaties helpen ons om als gemeente niet alleen tegemoet te komen aan de eigentijdse eisen en behoeften van onze inwoners, maar ook om een toekomstgerichte en efficiënte organisatie te zijn. Vanzelfsprekend zijn informatiebeveiliging en privacybescherming voorwaarden voor deze ontwikkelingen. 

Met de Participatieverordening die in uw gemeenteraad voorligt kan er gebruik gemaakt worden van nieuwe instrumenten in de participatie, zoals de Right to Challenge. Maar ook een eventueel referendum kan tot de mogelijkheden behoren om de interactie met onze inwoners, ondernemers en maatschappelijke partners te verbeteren. Voor een referendum is in deze kadernota geen budget geraamd omdat de raad nog geen beleid hieromtrent heeft vastgesteld. Mocht worden besloten over te gaan tot een referendum, dan zal naar bevind van zaken gehandeld worden en wordt in de P&C cyclus hierover gerapporteerd.

Hoewel in 2024 belangrijke stappen zijn gezet en verdere verbeteringen voor 2025 in het vooruitzicht liggen, blijft doorontwikkeling van de ICT-omgeving noodzakelijk. De focus ligt hierbij op rationalisering van het applicatielandschap, de overgang naar cloudapplicaties en verdere optimalisatie van de kantoorautomatisering. Deze ontwikkelingen zijn essentieel om kosten te besparen, efficiënter te kunnen werken en de veiligheid toekomstbestendig te borgen. In deze Kadernota is daarom budget opgenomen voor drie specifieke thema’s: ICT-infrastructuur en kantoorautomatisering, informatiebeheer en het gebruik van AI.

In het kader van compliance en de naleving van wet- en regelgeving is structureel budget gereserveerd voor een beheerder Office 365. Sinds een jaar werkt de gemeente in haar nieuwe ICT-omgeving en is ook onze kantoorautomatisering up to date gebracht. Echter momenteel is het functioneel beheer van Microsoft Office 365 onvoldoende structureel geborgd, met verhoogde risico’s op het gebied van datalekken en bedrijfscontinuïteit tot gevolg.

In de Programmabegroting 2025 is ervoor gekozen om de bedrijfsvoeringsbudgetten niet generiek te indexeren. In plaats daarvan wordt per budget beoordeeld of er sprake is van een knelpunt, waarna eventuele indexatie alsnog plaatsvindt. Voor de contracten binnen de interne dienstverlening gold in 2025 deze aanpak. Daarom is in de Kadernota 2026 een structureel centraal budget opgenomen om de indexatie van deze contracten te bekostigen (€ 1,753 miljoen).

Daarnaast wordt het budget voor naturalisaties aan zowel de baten- als de lastenzijde aangepast, in lijn met de gerealiseerde inkomsten en uitgaven van de afgelopen jaren.

Landelijk is het aantal explosies bij woningen als gevolg van drugsconflicten de laatste jaren aanzienlijk toegenomen. In 2023 is dit aantal landelijk verdriedubbeld (naar 678 incidenten) en in 2024 is opnieuw een forse stijging waarneembaar (naar 1543 incidenten). In 2024 is het Offensief Tegen Explosies gestart waarbij onder andere Ministerie Justitie & Veiligheid, Nationale Politie, Openbaar Ministerie, gemeenten en woningcorporaties samenwerken. In 2025 is landelijk een actieplan gepresenteerd waarbij wordt ingezet op preventie, opsporing en vervolging, nazorg en lokale aanpak. 

In Stichtse Vecht is ook een stijging van het aantal incidenten waarneembaar. De kosten per incident variëren tussen de € 10.000 en € 50.000, afhankelijk van de maatregelen en duur. Naast inzet van middelen (sluiting panden, cameratoezicht) komt er veel juridisch werk aan te pas (opstellen besluiten, bezwaren, beroep e.d.), waardoor ook juridische capaciteit noodzakelijk is. Daarom neemt het college een versterking op dit punt in de kadernota op. 

Daarnaast spelen jongerenwerkers een essentiële, preventieve rol in de keten van de aanpak van jonge aanwas in drugscriminaliteit. Al op zeer jonge leeftijd worden kinderen geronseld voor het criminele circuit. De vroegsignalering, bewustwording en de informatiepositie van het jongerenwerk is essentieel om de groei van jonge aanwas tegen te gaan. We zetten jongerenwerkers vanuit veiligheidsoverwegingen, naast inzet op het collectief, ook extra in op individuen en groepen jongeren.

De Omgevingswet is op 1 januari 2024 in werking getreden. De nieuwe wet zorgt ervoor dat er 1 loket is waar inwoners een vergunning aan kunnen vragen (Omgevingsloket). Om met de Omgevingswet te kunnen werken, moeten de verschillende overheden de daarvoor benodigde werkprocessen op orde hebben. Daarnaast is integrale samenwerking tussen de overheden van belang, net als participatie met de samenleving. Dit is een belangrijke andere manier van werken. Belangrijke pijlers onder het werken met de omgevingswet zijn de omgevingsprogramma’s en het omgevingsplan. Met deze additionele middelen kunnen we deze programma’s opstellen en werken we aan het opstellen van omgevingsplan. De rijksoverheid heeft bepaald dat het omgevingsplan uiterlijk 2032 dient te worden vastgesteld.

Deze middelen worden voor een periode van 2 jaar incidenteel toegekend. In 2027 wordt bepaald in welke mate middelen nodig zijn voor de periode na 2027 voor de verdere implementatie van de omgevingswet en het opstellen van het omgevingsplan, gericht op de huidige deadline van 2032.

In deze Kadernota 2026 zetten wij de in vorige begrotingen opgenomen incidentele formatie van het procesteam om in een structurele inzet. De ervaring leert dat deze inzet noodzakelijk is om de Omgevingswet goed te kunnen uitvoeren en de dienstverlening aan de inwoners en ondernemers te bieden die is bedoeld met deze wet. Formatie wordt ingezet voor het opstellen en uitvoeren van de omgevingsprogramma’s en het herijken van de Omgevingsvisie. In de komende jaren ligt er een grote opgave voor zowel de herijking van de Omgevingsvisie als de uitwerking in gebiedsvisies (zoals reeds gestart voor Maarssenbroek). Gebiedsvisies zijn toekomstgericht en geven de kaders op gebiedsniveau. Dit geeft duidelijkheid en richting voor inwoners en ondernemers voor toekomstige ontwikkelingen. 

De netcongestie belemmert de ontwikkeling van de economie en woningbouw. Dit lijkt primair een landelijk probleem, maar vraagt om een goede samenwerking met ons als lokale overheden. Juist ook in Stichtse Vecht waar belangrijke kruispunten van landelijke energie-infrastructuur liggen, is het noodzakelijk om goed regie te pakken. Er wordt intensief samengewerkt met de provincie en TenneT om te voorkomen dat de gemeente (en de regio) op slot gaat voor grootverbruikers en mogelijk ook voor kleinverbruikers in de toekomst. Hierbij blijven we aandacht vragen bij het Rijk en de netbeheerders voor goede landschappelijke inpassing.

Vanuit de gemeente wordt gewerkt op 3 sporen: 1) goede inpassing van energie-infrastructuur op midden- en laagspanningsniveau. Dit landt met name in wijken en kernen in de openbare ruimte, 2) goede inpassing van energie-infrastructuur op hoogspanningsniveau. Dit vraagt om gedegen energieplanologie en onderhandelingsruimte en 3) wachtlijstmanagement, batterijbeleid en E-hubs. Samen moeten we onderzoeken hoe we de vraag naar elektriciteit kunnen sturen en creatief met oplossingen kunnen omgaan. Om dit te realiseren wordt extra formatie ingezet. Met deze acties verlichten we de problemen zo veel mogelijk en kunnen we als gemeente verder met elektrificatie van de wagens, warmtevoorziening en uitbreiding van bedrijven, woningen en maatschappelijke voorzieningen. Hierbij houden we rekening met een bijdrage van 50% vanuit verschillende subsidieregelingen. 

Om de dienstverlening aan inwoners en ondernemers vanuit het ruimtelijke domein te verstevigen werken we aan uitbreiding van expertise op complexe dossiers (zoals bijvoorbeeld flora- en faunaverplichtingen, advisering m.b.t water en energie), zodat we een deskundige gesprekspartner kunnen zijn. Door de inzet van omgevingsmanagement hebben inwoners en ondernemers één aanspreekpunt. De kosten die hiermee gemoeid zijn (€ 245.000), worden deels gefinancierd vanuit subsidies (€ 143.000). 

In 2024 is de Realistischere Investeringsagenda opgesteld en vastgesteld met de Programmabegroting 2025. Deze had tot doel om inzicht te geven in noodzakelijke investeringen, gekoppeld aan een realistische (operationele en financiële) planning en de benodigde capaciteit om dit uit te voeren. Daarmee is een robuuste stap gemaakt. Met deze Kadernota geven we verder uitvoering aan de door de raad vastgestelde beleidsstukken. Het uitvoeren van deze investeringen en werkzaamheden dragen bij aan de beleving van de leefomgeving door onze bewoners en ondernemers. Onder de dekkingsmogelijkheden is onder punt 5 de aanpassing in de Financieringsmethodiek (wegen) en als punt 6 de instelling van een financieel plafond voor investeringen (kapitaallasten). 

Voor de vervanging van de transformatiehuizen Stedin (€ 300.000), het op prijspeil 2025 brengen van de onderhoudsvoorzieningen Gemeentelijk Vastgoed (€ 220.000), het niet meer opnemen van de taakstelling op de ODRU (171.000) en dierenwelzijn (€ 15.000) zijn budgetten opgenomen. Het is in het gemeentelijk  belang om een projectorganisatie op te zetten voor de vervanging en uitbreiding van transformatiehuizen door Stedin in de openbare ruimte. Hierbij dient een afweging gemaakt te worden in de mate van facilitering binnen de openbare ruimte. Deze uitgaven zijn exclusief de legesbedragen voor de vergunningaanvragen.

In de afgelopen jaren zijn de onderhoudskosten voor onze gemeentelijke accommodaties gestegen. De toevoegingen aan onze onderhoudsvoorzieningen zijn niet in gelijke mate gestegen. Om de beschikbare middelen in de onderhoudsvoorzieningen weer op peil te brengen is jaarlijks € 220.000 nodig. Bij de vorming van de ODU wordt ingezet op een vermindering van de afname van het standaardaantal uren (5%). De aanpassing in de Kerstboominzameling vraagt € 50.000, die we dekken uit een verhoging van de afvalstoffenheffing voor een gelijk bedrag. Voor de uitvoering van de motie Klimaatadaptatie is incidenteel in 2026 € 150.000 opgenomen. Deze zetten we in om een globale verkenning op te stellen over de te nemen maatregelen voor klimaatadaptatie. Hierbij betrekken wij ook de waterschappen Amstel, Gooi & Vecht en Stichtse Rijlanden. We onderzoeken nog de mogelijkheden om hiervoor een specifieke uitkering aan te vragen. 

In mei 2024 is de Bestuursopdracht Voorveld Sociaal domein vastgesteld. Het doel is om met versterking van het voorveld een verschuiving te realiseren van (duurdere) formele naar informele zorg. Dat is nodig om met elkaar goede zorg en ondersteuning te kunnen blijven leveren in tijden van krapte. Het versterken van de sociale basis sluit aan op ons Integraal beleidskader sociaal domein, het subsidieprogramma en op landelijke programma’s zoals GALA (Gezond en Actief Leven Akkoord) en IZA (Integraal Zorg Akkoord). 

De in 2024 extra verstrekte subsidies zijn vooralsnog toegekend voor 2 jaar. In deze jaren zal gemonitord worden of de onderliggende aannames ook inderdaad kloppen. In die 2 jaren zal worden ingezet op het gemeentebreed uitrollen van Welzijn op Recept, er komt één informatie- en adviespunt, er wordt gewerkt aan een laagdrempelig aanbod op pedagogisch advies, het opbouwwerk wordt uitgebreid en een communicatiecampagne wordt opgezet. De financiële effecten zijn opgenomen in de Kadernota en Programmabegroting 2025.

Inmiddels blijkt dat rijksmiddelen (IZA-GALA) als dekking van de versterking van het voorveld zijn weggevallen. Om te voorkomen dat de continuering van de bestuursopdracht in het gedrang komt en daardoor de kosten voor de jeugdhulp, schuldhulpverlening en Wmo verder oplopen, is de dekking voor het wegvallen van de incidentele rijksmiddelen in het geheel opgenomen in de Kadernota 2026. 

Per 1 januari 2027 stopt onze overeenkomst met TIM Stichtse Vecht. Dat betekent dat we ons in 2026 voorbereiden op de nieuwe organisatie voor de wijkteams en toegang. De consequenties van de overgang voor inwoners en maatschappelijke partners proberen we zoveel mogelijk te voorkomen. De afspraken over de samenwerking tussen maatschappelijk partners en TIM SV worden daar waar mogelijk zoveel mogelijk gecontinueerd in de nieuwe situatie. Goede communicatie en passende informatie voor alle doelgroepen staat hierbij centraal.

Voor de overgang naar de nieuwe organisatie houden we rekening met een bedrag voor implementatie- en frictiekosten. De hoogte van deze kosten is op het moment dat deze Kadernota is geschreven, nog niet inzichtelijk. Dat wordt duidelijker na de oplevering van het Businessplan van Berenschot, die voor de zomer wordt verwacht. Daarom is een PM post opgenomen in de Kadernota 2026. 

Per 1 januari 2027 stopt onze overeenkomst met TIM Stichtse Vecht. Dat betekent dat we ons in 2026 voorbereiden op de nieuwe organisatie voor de wijkteams en toegang. We streven ernaar de gevolgen van deze overgang voor inwoners en maatschappelijke partners zoveel mogelijk te beperken. De afspraken over de samenwerking tussen maatschappelijke partners en TIM SV worden daar waar mogelijk zoveel mogelijk gecontinueerd in de nieuwe situatie. Goede communicatie en passende informatie voor alle doelgroepen staat hierbij centraal. 

Het versterken van de regionale samenwerking in Utrecht West draagt bij aan een dekkend zorglandschap voor de (kwetsbare) inwoners met een ondersteuningsvraag. Om dit alles goed voor te bereiden, is een voorbereidingsbudget opgenomen. Hier gaan mogelijk nog aanvullende kosten bijkomen voor de daadwerkelijke inrichting van de Gemeenschappelijke Regeling. Deze zijn op dit moment nog niet inzichtelijk maar worden betrokken bij het besluit voor oprichting van de regeling.  
 

Uit analyse blijkt dat de uitgaven voor uitkering structureel hoger is dan begroot (€ 719.000). Daar tegenover staat dat de BUIG uitkering van het Rijk aanzienlijk is verhoogd (€ 2,225 miljoen). Daar passen we de begroting op aan. In deze Kadernota zijn voor het jaar 2026 de verhogingen incidenteel verwerkt. Er wordt onderzoek gedaan naar de bestedingen in de afgelopen 5 jaar. Op basis van de uitkomsten wordt een prognose gemaakt voor de komende 5 jaar, om te beoordelen of dit structureel verwerkt kan worden, passend bij het principe van realistisch begroten. 

Voor de uitvoering van de motie ‘Reiskostentegemoetkoming re-integratie en inburgering is een extra budget opgenomen. Hierdoor is het mogelijk de vanaf km-grens van 10 km naar 4 km te verlagen. Een budgetbijstelling is noodzakelijk door de aangenomen motie ‘Reiskostentegemoetkoming beleidsregels re-integratie Participatiewet’ die de gemeenteraad op 1 oktober 2024 heeft aangenomen. Waardoor meer mensen in aanmerking komen voor de tegemoetkoming en er meer kilometers worden vergoed, waardoor de totale kosten stijgen (€ 75.000).

Voor de uitvoering van Nieuw Beschut is € 100.000 jaarlijks te weinig begroot. De kosten stijgen jaarlijks, maar de begroting is hier nooit op aangepast. Met deze budgetbijstelling worden de uitgaven meer realistisch begroot.

Voor de kwijtschelding van gemeentelijke belastingen en heffingen is een budgetverhoging van € 80.000 nodig, omdat de uitgaven in 2024 aanzienlijk zijn gestegen. Conform de huidige werkwijze betrekken wij deze uitgaven bij de berekening van de kostendekkende afvalstoffen- en rioolheffing in 2026.

Verder worden noodzakelijke ICT-uitgaven gedaan (€ 175.000) om de kwaliteit van de dienstverlening te handhaven (regiesysteem en GWS-suite). 

We houden de waardering van de mantelzorgers op het huidige niveau, namelijk € 100,- per mantelzorger (€ 20.000).

Om uitvoering te kunnen geven aan de aangenomen motie “Kosten aanvraag gehandicaptenparkeerkaart (GPK) en -parkeerplaats (GPP)” is een bedrag aan gederfde inkomsten verwerkt in de Kadernota (€ 29.000). Na de besluitvorming van de gemeenteraad kan dit worden meegenomen in de Legesverordening 2026 die we eind 2025 aan de gemeenteraad voorleggen. 

Het Jeugdfonds sport en cultuur is opgericht vanuit de ambitie ‘iedereen doet mee.’ Structureel is hiervoor een budget begroot van € 25.000. Door het succes van dit fonds bedragen de jaarlijkse uitgaven veel hoger, namelijk € 100.000. Kadernota wordt dit aangevuld door een extra budget op te nemen van € 75.000 structureel omdat het college dit succesvolle beleid graag verder voortzet en de deelname aan de samenleving verder bevordert.

Voor het Kikkerfort is vanaf 2026 een structureel extra budget nodig van € 170.000 in verband met hogere energielasten. De huidige budgetten zijn nog gebaseerd op oude energieprijzen. Daarnaast is een extra budget opgenomen om de gestegen personeelslasten als gevolg van aangescherpte regelgeving in zwembaden op te vangen (€ 100.000). Deze kostenstijgingen zijn onontkoombaar en budgetbijstelling is hiervoor noodzakelijk.

Voor de sportinventaris is vanaf 2026 een structureel extra budget nodig van € 30.000 om te voldoen aan de wettelijke verplichting tot inspectie, onderhoud en reparatie van sporttoestellen en -inventaris. Het huidige budget is ontoereikend, waardoor een structurele verhoging noodzakelijk is.

De formatieve bezetting voor onderwijshuisvesting is te laag om uitvoering te geven aan het door de raad vastgestelde Integraal huisvestingsplan (IHP). Extra capaciteit is noodzakelijk om de ambities uit het plan te realiseren. Daarom is € 100.000 structureel opgenomen in de kadernota. Deze budgetbijstelling is nodig om de begroting in lijn te brengen met de werkelijke kosten en de ambities uit het IHP te realiseren. 

De gemeente dient als een goede huisvader te zorgen voor de kunstcollectie en kunst in openbare ruimte Vanwege de kostenstijging door inflatie verwachten wij dat € 25.000 meer nodig is voor het beheer en onderhoud van de kunstcollectie en openbare ruimte.

Voor de toename van het aantal aanvragen bij stichting Leergeld is een extra budget nodig van € 25.000. 

Voor de uitvoering van de motie Verzoek extra subsidie Sinterklaasoptochten nemen we € 15.000 vanaf 2026 op in onze begroting. De uitvoering van de motie Koesteren evenementen met maatschappelijke meerwaarde is als p.m. opgenomen.