Bij georganiseerde ondermijnende criminaliteit (kortweg: ondermijning) is sprake van verwevenheid tussen de onderwereld en bovenwereld, waarbij legale structuren worden gebruikt voor illegale activiteiten. Ondermijning is niet altijd zichtbaar, maar heeft wel voelbare en merkbare gevolgen voor de inwoners en ondernemers in onze gemeente. Ondermijning is een probleem omdat het de veiligheid, leefbaarheid, economie, het rechtsgevoel en het gezag van de overheid ernstig aantast. Ondermijning komt in veel verschillende vormen voor. Denk hierbij aan drugshandel, mensenhandel, (zorg)fraude, corruptie, oneerlijke concurrentie en afpersing.

Criminelen vormen gezamenlijk een omvangrijk netwerk dat sterk verbonden is en snel reageert op interventies door de overheid. Daardoor kunnen zij invloed uitoefenen op maatschappelijke sectoren en ongewenste sociale druk uitoefenen op de samenleving. Vooral in kwetsbare wijken rekruteren zij jongeren die de verlokkingen van het grote geld niet kunnen weerstaan of zij dwingen hen via afpersing mee te werken. Het blijkt in de praktijk vrijwel onmogelijk om, als je er eenmaal in zit, weer uit een crimineel netwerk te komen.

De afgelopen jaren hebben we een aanpak ontwikkeld die we kunnen voortzetten en uitbouwen. We hebben landelijke steun voor een stevigere aanpak van ondermijning. We hebben mede dankzij de samenwerking met veiligheidspartners, waaronder politie, Openbaar Ministerie en Regionaal Informatie en Expertise Centrum Midden Nederland (RIEC MN), een steeds betere informatiepositie. 

Ook in Stichtse Vecht zien we de genoemde vormen van ondermijning, zoals productie en handel in drugs, witwassen van crimineel vermogen, fraude, bedreiging, intimidatie en (grof) geweld. De Wet Bibob (Bevordering Integriteitsbeoordelingen door het Openbaar Bestuur) biedt het college en de burgemeester de mogelijkheid om te onderzoeken of er gevaar bestaat dat een vergunning, subsidie, overheidsopdracht of vastgoedtransactie zal worden gebruikt voor criminele activiteiten. De Wet Bibob is voor de gemeente daarmee een belangrijk instrument om ondermijning tegen te gaan. Om die reden heeft het college in 2024 de Bibob-beleidsregel geactualiseerd en geïmplementeerd. In 2025 gaan we aan de slag met Bibob-onderzoeken op alle beleidsterreinen uit de geactualiseerde Bibob-beleidsregel. 

We gaan door met de integrale aanpak om onveiligheid en openbare orde kwesties aan te pakken. We zien dit terug in een toenemend aantal bestuurlijke maatregelen. Er is versterking nodig om de forse kosten per incident op te vangen. Denk aan inzet van middelen (sluiting panden, cameratoezicht) en juridisch werk (opstellen besluiten, bezwaren, beroep e.d.) dat hierbij komt kijken. 

Jongerenwerkers spelen een essentiële, preventieve rol in de keten van de aanpak van jonge aanwas in drugscriminaliteit. Al op zeer jonge leeftijd worden kinderen geronseld voor het criminele circuit. De vroegsignalering, bewustwording en de informatiepositie van het jongerenwerk is essentieel om de groei van jonge aanwas tegen te gaan. We zetten jongerenwerkers vanuit veiligheidsoverwegingen, naast inzet op het collectief, ook extra in voor individuen en groepen jongeren.

 

Mijlpalen

  1. In 2026 worden trainingen georganiseerd voor medewerkers (Bibob-juristen, inkopers, contractmanagers, WMO-consulenten, toezichthouders en sociaal rechercheurs met BOA-bevoegdheid binnen het sociaal domein) in het herkennen én opvolgen van signalen van ondermijning en fraude bij (malafide) zorgbedrijven.