Paragrafen

In deze paragraaf schetsen we onze beleidsvoornemens voor 2024 voor de lokale heffingen en de leges. Ook beschrijven we de lokale belastingdruk en het gemeentelijk kwijtscheldingsbeleid. Meer detailinformatie hebben we opgenomen in de diverse belastingverordeningen die op 19 december 2023 door de raad zijn vastgesteld.

We onderscheiden de volgende heffingen:

1. Retributies
Met retributies kan de gemeente (een deel van) de kosten van de dienstverlening verhalen op de aanvrager die om de dienstverlening vraagt. Retributies zijn leges, gelden of heffingen. Deze zijn niet wettelijk voorgeschreven. Retributies zijn gerelateerd aan een direct aanwijsbare tegenprestatie van de gemeente. Deze mogen maximaal kostendekkend zijn.

Onze gemeente heft de volgende retributies:
• Afvalstoffenheffing
• Marktgelden
• Rioolheffing
• Lijkbezorgingsrechten
• Kadegelden
• Overige leges en rechten

2. Belastingen
Belastingen zijn heffingen waarvan de opbrengst bestedingsvrij is. Met de ongebonden heffingen is de gemeente beperkt in het aantal belastingen dat ze mag heffen. Deze zijn limitatief genoemd in de artikelen 216 tot en met 228 van de Gemeentewet. De gemeente mag zelf bepalen hoe hoog het tarief voor de onroerendezaakbelasting (ozb) is, maar houdt rekening met de landelijke monitoring van de ozb-stijging en de inkomsten in het Gemeentefonds. Het ozb-tarief in de gemeente Stichtse Vecht is hoger dan het landelijk gemiddelde en valt daarom in de categorie 'meest risicovol' volgens de landelijke regels.  Dit betekent dat gemeente Stichtse Vecht minder structurele ruimte heeft om meer ozb-inkomsten te verwerven dan gemeenten met een tarief dat lager ligt dan het landelijk gemiddelde ozb-tarief. De ongebonden heffingen zijn een algemeen dekkingsmiddel.

Onze gemeente heft de volgende belastingen:
• Onroerendezaakbelasting
• Precariobelasting
• Roerende zaakbelasting
• Toeristenbelasting
• Hondenbelasting
• Forensenbelasting
• Parkeerbelasting

Kwijtschelding
Inwoners kunnen kwijtschelding krijgen voor hun belastingaanslagen als zij geen of onvolledige draagkracht hebben. Hiervoor geldt de 100% kwijtscheldingsnorm (= bijstandsnorm). Ook kleine ondernemers kunnen kwijtschelding krijgen, maar alleen voor de belastingaanslagen zie zij als privépersoon ontvangen. Bedrijven die niet als privé persoon hun onderneming bedrijven, komen niet in aanmerking voor kwijtschelding.
Kwijtschelding is mogelijk voor de ozb-woningen in eigendom, afvalstoffenheffing, rioolheffing en hondenbelasting. De basis voor het kwijtscheldingsbeleid is de Uitvoeringsregeling Invorderingswet 1990. Als van tevoren duidelijk is dat we kwijtschelding verlenen, wordt dat een automatische kwijtschelding.

Oninbaar
In de ramingen van de opbrengsten van rioolheffing, afvalstoffenheffing en onroerendezaakbelastingen houden we er rekening mee dat een deel van de opgelegde vorderingen oninbaar zijn. Een vordering is oninbaar wanneer een belastingschuldige wel moet betalen, maar invordering op de gebruikelijke wijze niet (meer) mogelijk is. Dat doet zich bijvoorbeeld voor als de belastingschuldige failliet is gegaan of de belastingschuldige vertrokken is, zonder dat de nieuwe verblijfplaats bij de invorderingsambtenaar bekend is.

Beleidsvoornemens
Voor het begrotingsjaar 2024 waren de volgende specifieke beleidsvoornemens geformuleerd:

•    De ontwikkeling van de rioolheffingen volgt de kostenontwikkeling van de gemeentelijke rioleringsactiviteiten. De programmering van deze activiteiten hebben we vastgelegd in het Gemeentelijk rioleringsplan (GRP) 2022-2026;
•    Leges en heffingen mogen maximaal kostendekkend zijn;
•    Waar mogelijk passen we inflatiepercentage van 9% toegepast in de berekeningen;
•    Voor overhead wordt een opslag van 14% op de directe lasten aan de tarieven toegerekend.

Afvalstoffenheffing
Wij hebben de wettelijke plicht om te zorgen voor het inzamelen van huishoudelijk afval. Wij brengen afvalstoffenheffing in rekening bij de gebruiker van een perceel voor de verwijdering en verwerking van huishoudelijk afval. De afvalstoffenheffing is volledig kostendekkend.

Rioolheffing

Alle eigenaren van een perceel dat is aangesloten op het gemeentelijk rioleringsstelsel, betalen een vast bedrag aan rioolheffing. De opbrengst van de rioolheffing gebruiken we voor de volgende gemeentelijke zorgplichten en taken:

•    een veilige inzameling en transport van afvalwater naar de zuivering, zonder risico’s voor bewoners of het milieu (zorgplicht afvalwater);
•    het zo opvangen en verwerken van hemelwater (regenwater) dat we wateroverlast voorkomen (zorgplicht hemelwater);
•    het voorkomen en verminderen van structurele grondwateroverlast door te hoge grondwaterstanden in de openbare ruimte (zorgplicht grondwater);
•    het samen met de waterschappen realiseren van veilig, gezond en aantrekkelijk oppervlaktewater waarlangs het goed wonen, werken en recreëren is.

Beleidsvoornemens
Voor het begrotingsjaar 2024 hadden we het volgende specifieke beleidsvoornemen geformuleerd:

• Wij kiezen ervoor de gemeentelijke belastingen te verhogen met het inflatiepercentage van 9%.

Kostendekkendheid afval en riolering
Bij het opstellen van de begroting nemen we de door de raad vastgestelde beleidsdocumenten als uitgangspunt. Voor de afvalstoffenheffing is dit met name het Grondstoffenplan 2016 - 2022  en voor de rioolheffing het gemeentelijk rioleringplan (GRP) 2022-2026. In de begroting bepalen we of de tarieven voor de afvalstoffenheffing en de rioolheffing kostendekkend zijn. Hierbij kijken we naar welke uitgaven en inkomsten drukken op afval en riolering. In de jaarstukken berekenen we achteraf of deze tarieven ook daadwerkelijk kostendekkend zijn geweest. Bij een te lage kostendekkendheid doen we een beroep op de daarvoor gevormde egalisatievoorziening. Bij een kostendekkendheid boven de 100% moeten we het overschot in de egalisatievoorziening storten. Hierdoor kunnen we grote investeringen in de toekomst opvangen zonder grote schommelingen in de tarieven.

De lokale belastingdruk is in 2024 ten opzichte van 2023 iets toegenomen. Deze toename komt vooral door tariefaanpassingen voor de inflatie 3,1%. 
Door een recente gerechtelijke uitspraak is op de afbakening voor bejaardenappartementen is de gemiddelde WOZ-waarde naar beneden aangepast.
Hieronder de analyse:

De paragraaf Weerstandsvermogen en risicobeheersing geeft aan in hoeverre de gemeente zelf in staat is om risico’s op te vangen die zij onderkent bij de uitvoering van haar taken. De paragraaf heeft drie onderdelen: de risico's, de weerstandscapaciteit en de financiële kengetallen.

Met weerstandscapaciteit bedoelen we de mate waarin de gemeente niet begrote kosten die voortkomen uit risico's, kan opvangen met de daarvoor beschikbare middelen. Aandacht voor het weerstandsvermogen voorkomt dat substantiële risico’s dwingen tot extra bezuinigingen of leiden tot ongewenste bijstellingen in de uitvoering. 
De relatie tussen de benodigde middelen om de risico’s te kunnen opvangen (de weerstandscapaciteit) en de daarvoor beschikbare middelen drukken we uit in de ratio weerstandsvermogen. De ratio is een indicator voor de robuustheid van de begroting van de gemeente.

Naast de ratio weerstandsvermogen gebruikt de gemeente ook andere kengetallen om te bepalen hoe solide de financiële positie van de gemeente is, zoals de solvabiliteit, netto schuldquote en structurele exploitatieruimte. Deze kengetallen geven de gevoeligheid van de financiële positie voor financiële ontwikkelingen aan. Omdat alle gemeenten deze kengetallen in hun begrotingen opnemen, kunnen de gemeenten ook onderling te vergelijken.

De uitgangspunten voor het weerstandsvermogen en risicobeheersing staan in de Nota herziening risicomanagementbeleid Stichtse Vecht en de Beleidsnotitie Algemene reserve. Hierin staat onder meer wat we onder een risico verstaan, hoe we omgaan met risico’s, wat de weerstandscapaciteit en de ratio weerstandsvermogen zijn en hoe ze worden bepaald. In deze paragraaf benoemen we de grootste risico’s en het weerstandsvermogen volgens de in de notities vastgelegde richtlijnen. 

In het risicomanagementbeleid hebben we een risico gedefinieerd als ‘een onzekere gebeurtenis die een effect kan hebben op het behalen van de doelstellingen van de gemeente’. Met een risicomanagement-informatiesysteem beoordeelt de organisatie risico's op systematische wijze. Aan de hand van de geïnventariseerde risico’s kunnen we vervolgens voor risico’s die het behalen van de doelstellingen van de gemeente bedreigen, passende beheersmaatregelen nemen om de gevolgen van de risico’s te verkleinen. 

Wij actualiseren de geïnventariseerde risico’s twee keer per jaar in totaliteit. De actualisatie bij de Jaarrekening 2024 hebben we gedaan met het laatst vastgestelde risicoprofiel uit de Begroting 2025 als uitgangspunt. De gemeente gebruikt de uitkomst van de risico-inventarisatie vervolgens voor het vaststellen van het weerstandsvermogen. Voor het weerstandsvermogen zijn die risico’s relevant die we niet op een andere manier hebben ondervangen en die materiële, financiële gevolgen kunnen hebben.

Het weerstandsvermogen wordt gevormd door de Algemene reserve (AR), die bestaat uit 3 schijven:
•    Schijf 1: de minimale omvang van het weerstandsvermogen voor het opvangen van geïnventariseerde risico’s;
•    Schijf 2: het deel van de AR bestemd voor het opvangen van bijvoorbeeld calamiteiten of een negatief rekeningsaldo;
•    Schijf 3: de vrije ruimte in de AR in het geval de AR hoger is dan de door de raad vastgestelde maximum weerstandscapaciteit. De middelen uit schijf 3 kunnen worden ingezet voor actieve (beleids)keuzes.

Als normratio voor het weerstandsvermogen (= de verhouding tussen de beschikbare en benodigde weerstandscapaciteit) heeft de raad een streefnorm tussen de 1,4 en 2,0 (ruim voldoende) bepaald. 

Voor het opvangen van risico’s uit grondexploitaties geldt een ander regime. Voor die risico’s geldt de Algemene reserve grondexploitaties als eerste weerstandscapaciteit, pas daarna spreken we de AR aan. Risico’s uit grondexploitaties actualiseren we jaarlijks bij de jaarrekening met een afzonderlijke risicoanalyse. De hoofdlijnen voor de grondexploitaties hebben we opgenomen in de paragraaf Grondbeleid. 

Van de drie programma’s die het grootst in omvang zijn, lichten wij de risico’s met de hoogste invloed kort toe. 

1. Gemeentebrede risico’s / bedrijfsvoeringrisico’s

In de bedrijfsvoering heeft de gemeente te maken met organisatorische, financiële en technische risico’s. De drie grootste geïnventariseerde risico’s op dit onderdeel zijn:

Gijzeling van informatie of systemen
Het beschermen en beveiligen van gegevens, systemen en in het bijzonder persoonsgegevens tegen bijvoorbeeld een hack of ransomware is een belangrijk onderdeel van de bedrijfsvoering van de gemeente. Het gaat om gedrag van medewerkers, het inrichten van processen en procedures en techniek. Informatiebeveiliging is een combinatie van organisatorische en technische maatregelen én de toepassing daarvan. Hierbij kan bijv. worden gedacht aan de implementatie van Siem Soc in 2024 (security operations center, security information & event management), het uitvoeren van jaarlijkse penetratietesten en uitwijktesten of bewustwordingscampagnes.

Aansprakelijkstelling / ingebrekestelling door inwoners, instellingen of bedrijven
Voor veel situaties is de gemeente verzekerd. Voor onvoorziene situaties, situaties waarvoor we niet verzekerd zijn en/of extra kosten maken als een juridische procedure wordt gestart, is een bedrag in de risico-inventarisatie opgenomen.

Het niet (blijvend) kunnen waarborgen van de continuïteit van dienstverlening
Het afgelopen jaar is er in de formatie een inhaalslag gemaakt om de balans tussen ambitie en capaciteit te herstellen. Er is echter nog steeds sprake van een relatief hoog verloop en hoog verzuim. Dit zorgt voor een kwetsbaarheid in het waarborgen van de continuïteit van de dienstverlening. Daarnaast blijft er sprake van een krappe arbeidsmarkt en zijn er in diverse teams moeilijk vervulbare functies. In 2025 zetten we vervolgstappen om de ambtelijke organisatie toekomstbestendig te maken. Dit doen we door een effectevaluatie voor de ambtelijke organisatie uit te voeren. Verder werken we voor projecten en investeringen aan een realistische investeringsagenda.

2. Programma Fysiek

De Heul - Vervangende locatie flexwoningen en Regeling tegemoetkoming herplaatsing flexwoningen (RTHF)
Het risico bestaat uit 2 onderdelen. Het risico hangt enerzijds samen met de investering van een corporatie in 40 flexwoningen ten behoeve van het gemengd wonen project voor starters en (dreigend) daklozen. Het risico ontstaat als er na 15 jaar (in 2039) geen vervangende locatie wordt gevonden. Het risico hangt anderzijds samen met de RTHF. Indien de RTHF geldt, dan compenseert de gemeente 25% van de restwaarde. 

Achterstand onderhoud fysiek domein (asfaltelementen, verharding en bermen)
Gebrek aan capaciteit en het ontbreken van beheerplannen voor een aantal taakgebieden in het fysiek domein, heeft geleid tot achterstand in onderhoud in de openbare ruimte. Uit een in 2023 uitgevoerde inspectie is gebleken dat de onderhoudsachterstand over het algemeen iets kleiner geworden is maar nog te hoog is. 

Kunstwerken (mn. bruggen) tijdelijk niet of onvoldoende te gebruiken
Door het tijdelijk niet of onvoldoende kunnen gebruiken van bruggen wordt de doorstroming beperkt en zijn kernen mogelijk niet of beperkt bereikbaar. Er wordt een statusinventarisatie bruggen uitgevoerd die overeenkomstig beheerplannen eind 2024 gereed is. Verder zal op basis van de uitkomsten de aanbesteding en planning voor reparatie/vervanging opgesteld worden. 

3. Programma Sociaal

Toename beroep op gemeentelijke WMO voorzieningen
Gemeenten zijn verantwoordelijk voor een belangrijk deel van de ondersteuning bij mensen thuis. Het doel hiervan is om inwoners zo lang mogelijk thuis te kunnen laten wonen en te laten deel nemen aan de maatschappij. De toenemende vergrijzing en het zo lang mogelijk thuis blijven wonen maakt dat inwoners een groter beroep op (Wmo-)voorzieningen doen. We sturen op het versterken van eigen verantwoordelijkheid en eigen kracht van mensen. Tegelijkertijd geven we aanbieders meer ruimte om te doen wat nodig is. Daarnaast kijken we naar het gebruik van de Wmo. Daarin werken we nauw samen met het voorveld.

Ontwikkeling bijstandsaantallen (conjunctuur) en/of bijstelling van het macrobudget Buig
Bijstand is een open einde regeling. Een toename van het beroep op bijstand leidt tot hogere uitkeringslasten. Aanpassingen in het macrobudget Buig  kan leiden tot een hogere/lagere dan de geraamde uitkering. Om het risico te verkleinen, zetten wij onder andere in op gerichte acties als voorliggende voorzieningen, doorverwijzing naar de keten, de inzet van social return en preventieve activiteiten gericht op het voorkomen van instroom. Overschrijding van de uitgaven van meer dan 10% van het budget kan het Rijk compenseren. 

Op basis van de actualisatie bij de jaarrekening is een risicoprofiel opgesteld.

De inventarisatie voor de jaarrekening 2024 geeft 50 risico’s. Deze risico’s kennen een totaal ingeschat financieel gevolg van € 48,4 mln. In het volgende overzicht staan deze risico’s. Om de benodigde weerstandscapaciteit te bepalen, voeren we op de geïnventariseerde risico’s een risicosimulatie uit. Dat doen we omdat het reserveren van het maximale bedrag van € 48,4 mln. als buffer niet wenselijk is. Ook is het niet waarschijnlijk dat de risico’s zich allemaal tegelijkertijd en in hun maximale omvang zullen voordoen. 

Bij de simulatie rekenen we met een zekerheidspercentage van 90%. Op de risico’s in de begrotingsprogramma’s is het resultaat van de simulatie dat het voor 90% zeker is dat de risico’s die kunnen optreden, met een benodigde weerstandscapaciteit van € 7,9 mln. kunnen worden afgedekt. 

De grondexploitaties kennen een eigen risicosimulatie. Het resultaat uit de risicosimulatie grondexploitaties dat niet kan worden afgedekt door de Algemene reserve grondexploitaties nemen we mee in de gemeentebrede weerstandscapaciteit. Uit de in maart 2025 uitgevoerde risicosimulatie volgt een benodigde weerstandscapaciteit van € 1,9 mln. In totaal komt de benodigde weerstandscapaciteit daarmee op € 9,8 mln. De benodigde weerstandscapaciteit bestaat uit alle risico's waarvoor we geen of onvoldoende beheersmaatregelen hebben of kunnen treffen en die van materiële betekenis kunnen zijn in relatie tot de financiële positie.

De beschikbare weerstandscapaciteit wordt bepaald door de Algemene reserve (AR). In de Beleidsnotitie Algemene reserve is aangegeven dat de AR drie schijven kent, die bepalen hoe de beschikbare middelen uit de AR ingezet kunnen worden. De middelen uit schijf 1 en 2 (voor het opvangen van de geïnventariseerde risico’s, calamiteiten, tegenvallers op taakstellingen en negatieve rekeningsaldi) vormen de weerstandscapaciteit van de gemeente. De door de raad vastgestelde ratio weerstandsvermogen (1,4 - 2,0) bepaalt de bandbreedte voor de weerstandscapaciteit. Op basis van de benodigde weerstandscapaciteit van € 9,8 mln. geeft dit het volgende beeld:

In onderstaande tabel zijn de geïnventariseerde gekwantificeerde risico's per programma weergegeven.

In onderstaande tabel staat VP voor verbonden partijen en KWP voor Kockengen waterproof.

Wat betekenen deze getallen?

Voor de kritische signaalwaarden hebben we aansluiting gezocht bij de ‘Houdbaarheidstest gemeentefinanciën' van de VNG. Deze waarden geven aan of er sprake is van potentiële financiële stress op het betreffende gebied.

Netto schuldquote (inclusief verstrekte leningen)
De netto schuldquote geeft indirect antwoord op de vraag of met het inkomen blijvend de schuldverplichtingen kunnen worden gedragen. De signaalwaarde voor de netto schuldquote bedraagt 130%. Bij een overschrijding van deze signaalwaarde is sprake van een erg hoge schuldendruk. Het is verstandig om al bij een netto schuldquote hoger dan 100% alert te zijn. 

Netto schuldquote (gecorrigeerd voor alle verstrekte leningen)
De signaalwaarde voor de effectieve netto schuldquote bedraagt 120%. Als de effectieve netto schuldquote de individuele signaalwaarde overschrijdt, heeft de gemeente een erg hoge schuld. Het is verstandig om al bij een effectieve netto schuldquote hoger dan 90% alert te zijn.

Solvabiliteit
Dit cijfer geeft inzicht in de mate waarin de gemeente op lange termijn haar financiële verplichtingen kan voldoen. Hoe hoger het percentage, hoe gunstiger dit is voor de financiële weerbaarheid van de gemeente. De solvabiliteit is gedaald door de verwachte toename van het investeringsvolume en de daarmee benodigde aan te trekken geldleningen.

Grondexploitatie
De boekwaarde van de grondexploitaties moet worden terugverdiend bij de verkoop. Kenmerkend voor grondexploitaties is dat de looptijd meerdere jaren is. Naarmate de inkomsten verder in de toekomst liggen, brengt dit meer rentekosten en risico’s met zich mee. Stichtse Vecht heeft een beperkte grondpositie.

Structurele exploitatieruimte
Dit cijfer is ter ondersteuning om te beoordelen welke structurele ruimte een gemeente heeft om de eigen lasten te dragen, of welke structurele stijging van de baten of structurele daling van de lasten daarvoor nodig is. Een negatief cijfer houdt in dat het structurele deel van de begroting onvoldoende ruimte biedt om de lasten te blijven dragen.

Belastingcapaciteit
Dit cijfer geeft inzicht in hoe de belastingdruk in de gemeente zich verhoudt ten opzichte van het landelijk gemiddelde en wat de onbenutte belastingcapaciteit is. Als dit percentage laag ligt, betekent het dat de gemeente meer (structurele) inkomsten uit belastingen zou kunnen verwerven. De signaalwaarde is 120% en is gerelateerd aan artikel 12 van de financiële verhoudingswet.

Voor het in stand houden en op kwaliteit houden van kapitaalgoederen hebben we langlopende investeringen en onderhoudsplannen nodig. Dit doen we door het toepassen van Assetmanagement. Assets zijn de kapitaalgoederen in de openbare ruimte, ofwel de objecten groen, wegen, civiele kunstwerken etc. Assetmanagement is een systematische en gecoördineerde manier van beheren. Het gaat hierbij vooral om het verbeteren van de prestaties, de risico's  en de kosten van de kapitaalgoederen in relatie tot de doelstellingen van de gemeente. We richten ons op het beheer over de gehele levensduur van objecten en kijken verder dan wat goed is voor de objecten zelf. We kijken naar wat goed is voor de gemeente, en nog belangrijker, wat goed is voor inwoner/ de gebruiker.

In deze paragraaf staat een toelichting op het beleidskader, het kwaliteitsniveau, het onderhoudsplan en de financiën van de volgende kapitaalgoederen:

•    Wegen
•    Civiele constructies
•    Openbare verlichting
•    Water en riolering
•    Groen
•    Speelterreinen
•    Gebouwen

Beleidskader

Op grond van de Wegenwet hebben wij de zorgplicht om onze wegen goed en verantwoord te beheren. Hieronder vallen de zorgplicht asfalt, elementen en half-verhardingen. In 2023 hebben we de wegen geïnspecteerd. Op basis hiervan hebben we het onderhoudsplan 2024-2025 herijkt, dit voeren we nu uit. In 2025 inspecteren we de wegen opnieuw en stellen we een nieuw beheerplan op voor de jaren 2026-2030.

Financiën
De voorziening wegen heffen we op in de jaarrekening 2024, conform het Raadsbesluit 17 december 2024. Daardoor valt de voorziening vrij en voegen we het resterende saldo toe aan de bestemmingsreserve Onderhoud Wegen op 31-12-2024. Voor verwerking van de kosten van groot onderhoud zijn er volgens het Besluit Begroting en Verantwoording provincies en gemeenten (BBV) drie boekingsmethoden: als investering, als voorziening en als exploitatiebudget. Geadviseerd wordt  om een systematiek te kiezen die (1) de uitvoering van het onderhoud ondersteunt in een meerjarenplanning en beheersing; (2) een verbeterd inzicht geeft in de ontwikkeling van de omvang van (toekomstige) investeringen; (3) aansluit op bestaande financiële technieken die we al toepassen bij gemeente Stichtse Vecht.

Het advies is  om, voor wat we op dit moment groot onderhoud noemen, dit financieel als (vervangings-)investering te verwerken. Afhankelijk van het type investering (toplaag, tussenlaag, fundering) passen we een juiste afschrijvingstermijn toe. Dit wordt de componentenbenadering genoemd.

Door het toepassen van deze techniek, vervalt de inzet van de bestemmingsreserve Onderhoud wegen. Tenslotte stellen we voor om de bestemmingsreserve onderhoud wegen en de kapitaaldekkingsreserve om te zetten in een reserve financiering. De reserve financiering is dan onderdeel van  het eigen vermogen en vormt een tegenhanger van de omvangrijke leningenportefeuille,. Die is nodig voor alle nodige investeringen de komende tijd.

Beleidskader

Civiele constructies zijn: tunnels, viaducten, bruggen, duikers, (aanleg)steigers, beschoeiing, kades, grondkeringen en geluidschermen. De doelen zijn een veilige verkeersroutes in standhouden, een vrije doorgang voor de scheepvaart garanderen en de waterhuishouding op peil houden. De raad heeft het beheer- en beleidsplan Civiele kunstwerken vastgesteld in 2021. Naast een beleidsmatig plan stellen we ook een meerjarig onderhoudsplan op. Daarvoor hebben we in 2022 de volgende assets geïnspecteerd:

•    verkeersbruggen;
•    beweegbare bruggen;
•    fietsbruggen;
•    voetgangersbruggen;
•    tunnels;
•    viaducten;
•    geluidschermen.

In 2024 hebben we de staat van de civiele kunstwerken in kaart gebracht. Op basis daarvan stellen we in 2025 een nieuw beheerplan 2026-2030 op.

Financiën
De volgende budgetten zijn de vertalingen van de beheer- en beleidsplannen in de exploitatie van de meerjarenbegroting. Het groot onderhoud dekken we met een reserve. De dotaties aan en onttrekkingen uit deze reserve hebben we vastgelegd in het beheerplan en uitgewerkt in onderliggende uitvoeringsplanningen. Bij het opstellen van het nieuwe beheerplan werken we ook een voorstel uit voor de benodigde budgetten. De ramingen voor groot onderhoud in 2026 en 2027 verwerken we op basis van dat voorstel in de begroting. Daarnaast doen we jaarlijks investeringen. Alle geplande investeringen in de openbare ruimte zijn terug te vinden in de investeringsplanning. 

Beleidskader
Ons doel is een verkeersveilige, sociaal veilige en leefbare omgeving die voldoet aan de landelijke richtlijnen. Per 2019 zijn wij geheel verantwoordelijk voor het beheer en onderhoud van het verlichtingsareaal. Op basis van het in 2020 door de raad vastgestelde beleidsplan en de daaruit voortvloeiende uitvoeringsplannen, hebben we een bestek opgesteld en gegund. In 2023 hebben we de eerste deelopdrachten verstrekt. Voor de jaren 2023, 2024 en 2025 hebben we jaarlijks circa € 1 mln. aan investeringen gepland om de masten en armaturen te vervangen. Hierbij voorzien we de armaturen van energiezuinigere ledverlichting. 

Financiën
De volgende budgetten zijn de vertaling van de beheer- en beleidsplannen in de exploitatie van de meerjarenbegroting. Daarnaast doen we jaarlijks investeringen. Alle geplande investeringen in de openbare ruimte zijn terug te vinden in de investeringsplanning.

Beleidskader 

Op grond van de Wet milieubeheer (Wm) heeft de gemeente een zorgplicht voor de inzameling van stedelijk afvalwater, en op grond van de Waterwet een zorgplicht voor hemelwater en grondwater. Hoe de gemeente de zorgplichten invult, hebben we uitgewerkt in het Gemeentelijk rioleringsplan (GRP). Het huidige GRP heeft een looptijd van 2022 tot en met 2026 en beschrijft de beleidsvoornemens op het gebied van Water en Klimaat, en geeft inzicht in de aanleg, tijdige vervanging, verbeteringen, beheer en onderhoud van de riolering. Ook de kosten van al deze facetten hebben we hierin uitgewerkt. Integraal en risico-gestuurd werken zijn belangrijk in het GRP en de uitvoering daarvan.

Financiën 
De volgende budgetten zijn de vertaling van het GRP in de exploitatie van de meerjarenbegroting. We hanteren een 100% kostendekkend tarief, waarbij we alle kosten voor de rioleringszorg uit de rioolheffing dekken. Bij de lasten maken we onderscheid tussen exploitatiekosten en investeringen. De exploitatiekosten zijn de kosten voor het jaarlijkse operationeel beheer en onderhoud. De investeringsactiviteiten hebben we onderverdeeld in aanleg, vervanging en verbetering. Alle geplande investeringen in de openbare ruimte zijn terug te vinden in de investeringsplanning. Om schommelingen in de kosten op te vangen, maken we gebruik van een egalisatievoorziening. Daardoor hoeven we het tarief niet steeds aan te passen als sprake is van een piek of dal in de uitgaven.

Beleidskader
In 2024 hadden we geen budget en capaciteit voor het herzien van beheer- en beleidsplannen van 2017.
Uitvoering:
De achterstanden in het beheer van bomen en bosplantsoen hebben we ingelopen.
De beschoeiingen hebben we in 2023 geïnspecteerd en vervolgens in 2024 voorbereid en besteden we in Q1 2025 aan.
In Q4 van 2024 zijn we gestart met de reconstructie van diverse plantvakken. Deze werkzaamheden ronden we in 2025 af. Ook hebben wij in Q4 nieuwe bomen geplant en plantplaatsen voor nieuw te planten bomen gerealiseerd.

Financiën:
Vanuit het investeringsbudget was er 400K beschikbaar voor reconstructie plantvakken en bomen. Hier hebben we in 2024 125K van besteed.

Beleidskader
De speelplekken zijn in 2024 ingericht volgens de kadernota Buiten spelen natuurlijk! De uitwerking van dit plan hebben we in 2021 vastgelegd in de kwaliteitskaarten spelen. Het definitief vaststellen van de kwaliteitskaarten spelen staat voor 2025 op de planning. In de definitieve versie van de kwaliteitskaarten besteden we aandacht aan het participatief inrichten van speelplekken met speeltoestellen, en speelaanleidingen gericht op vergroening, natuur en klimaat.
Het onderhoud van de speeltoestellen heeft in 2024 plaatsgevonden volgens de richtlijnen Warenwetbesluit attractie- en speeltoestellen (WAS). Voor de speel- en sporttoestellen en valondergronden hebben we de normen van het WAS gehanteerd.  in Q1 heeft de aannemer de speeltoestellen nagelopen. In Q3 heeft  een onafhankelijke partij de jaarlijkse veiligheidsinspectie verzorgd. Op hun aanwijzingen zijn reparaties uitgevoerd.

In 2024 hebben we 6 speel- en sportplekken heringericht.

Financiën
De investeringen van 150K voor de herinrichting van de speel- en sportplekken hebben we vanuit de nota Kapitaalgoederen (KPG )  speelplaatsen en terreinen 2016-2020 gerealiseerd. 

Beleidskader
Buitensportaccommodaties zijn kapitaalgoederen die onder het programma ‘Sport’ vallen. Zoals vastgesteld in de sport- en beweegnota, faciliteren wij een verantwoord basisniveau van een gevarieerd sport- en beweegaanbod met betaalbare en toegankelijke sportaccommodaties. We stimuleren dat we de verantwoordelijkheid voor het beheer en onderhoud verder overgedragen aan de gebruikers.

Financiën 
In de begroting hebben we budgetten opgenomen voor beheer en onderhoud van de buitensportaccommodaties en voor vervangingsbijdragen aan derden. We besteden deze budgetten in overeenstemming met de Kadernota sport. 

Beheer en onderhoud gemeentelijk vastgoed
Het niveau waarop we het vastgoed in stand houden hebben we vastgesteld aan de hand van een objectief meetinstrument voor het inspecteren en onderhouden van vastgoed. Het gaat om een instrument dat is gebaseerd op de Conditiemetingsmethodiek volgens NEN 2767. Het niveau waarop we het onderhoud gemiddeld houden, hebben we vastgesteld op conditieniveau 3. Dit onderhoudsniveau is sober en draagt bij aan een doelmatig en duurzaam beheer van het gemeentelijk vastgoed. Voor de representatieve, publiekelijke objecten, zoals de gemeentekantoren en de aula’s op begraafplaatsen, gebruikt gemeente Stichtse Vecht een gemiddeld conditieniveau 2: Goed/representatief.  
Bij aanbestedingen kiest de gemeente voor grotere, meerjarige contracten, zodat we het onderhoud aan gemeentelijke gebouwen zo efficiënt en goed mogelijk kunnen plannen. Ook nodigen we de markt uit om mee te denken over de uitvoering. 

Verduurzaming gemeentelijk vastgoed
In december 2021 heeft de raad  de eerste fase van het verduurzamingsplan goedgekeurd .Het verduurzamingsplan bestaan uit drie fases van elk drie jaar tot 2029 . Doel is om voor 2030 een CO2-reductie te krijgen van 49%. Hiermee voldoet de gemeente Stichtse Vecht aan het klimaatbeleid van de rijksoverheid.

De financierings- of treasuryfunctie is gericht op het sturen, beheersen en verantwoorden van en het toezicht houden op de financiële vermogens, de financiële geldstromen en de financiële posities, inclusief de daaraan verbonden risico’s. De kaders voor uitoefening van de financieringsfunctie zijn vastgelegd in de Wet financiering decentrale overheden (kortweg: Wet fido) en hebben we vertaald in het Treasurystatuut gemeente Stichtse Vecht 2020. De beleidsmatige infrastructuur voor de financieringsfunctie van onze gemeente hebben we hiermee vastgelegd.

Voor het inrichten van de financieringsfunctie stelt de Wet fido twee belangrijke beleidsmatige richtlijnen:

•    Het aangaan of verstrekken van geldleningen en het verlenen van garanties is alleen toegestaan vanwege de publieke taak;
•    Het uitzetten van tijdelijk overtollige middelen heeft een verstandig  karakter en is niet gericht op het genereren van extra inkomsten.

Gemeten over het begrotingsjaar lopen de reguliere baten en lasten synchroon . Dit laat onverlet dat tijdens het begrotingsjaar positieve of negatieve posities ontstaan. Om (lopende en toekomstige) posities inzichtelijk te krijgen, maken wij gebruik van een liquiditeitsplanning. Deze planning stellen we periodiek bij.

Binnen de wettelijke kaders voert onze gemeente een risicomijdend financieringsbeleid. Het streven is om eventuele liquiditeitstekorten met kortlopende geldleningen te financieren en de kasgeldlimiet zo optimaal mogelijk te benutten.

Per 1 januari 2024 is de leningenportefeuille opgebouwd uit 16 langlopende geldleningen met een totale restschuld bij aanvang van het begrotingsjaar van  € 109,7 mln. Dit is inclusief een destijds door de voormalige gemeente Breukelen doorgeleende geldlening aan de woningcorporatie Vecht en Omstreken (volledige aflossing in 2024).

Sinds eind 2013 is de ministeriële Regeling schatkistbankieren decentrale overheden van kracht. De hoofdlijnen van het schatkistbankieren zijn verankerd in de Wet fido. De regeling verplicht decentrale overheden hun overtollige financiële middelen in de schatkist van het Rijk te beleggen, waardoor publiek geld de schatkist niet eerder verlaat dan noodzakelijk is. In het verlengde hiervan is het toegestaan overtollige financiële middelen te beleggen bij andere decentrale overheden waarmee de gemeente geen toezichthoudende relatie onderhoudt.
Van het verplicht beleggen van overtollige middelen in ’s Rijks schatkist is een drempelbedrag vrijgesteld. Voor onze gemeente is het drempelbedrag berekend op € 3,6 mln.

•    Door de renteontwikkelingen  hebben we het rentepercentage waarmee we in de liquiditeitenplanning rekenen voor nieuw aan te trekken leningen, verhoogd van 2% in de Begroting 2023 naar 3% in de Begroting 2024.
•    De interne renteberekening op investeringen hebben we verhoogd van 0,5% in de Begroting 2023 naar 1% in de Begroting 2024.

De Wet fido bevat instrumenten die de risico’s bij het lenen en beleggen van financiële middelen moeten beperken. De wet bepaalt onder meer dat gemeenten uitsluitend voor de uitoefening van de publieke taak leningen kunnen aangaan, middelen kunnen uitzetten en garanties kunnen verlenen. De introductie van de kasgeldlimiet en de renterisiconorm beperkt de risico’s op kort- en langlopende geldleningen.

De gemeente bepaalt zelf hoe gemeentelijke taken worden uitgevoerd, door ze zelf uit te voeren of samen met andere gemeenten.  De gemeente Stichtse Vecht maakt gebruik van samenwerkingsverbanden, ook wel verbonden partijen genoemd, om verschillende taken uit te voeren. Deze partijen kunnen zowel privaatrechtelijk als publiekrechtelijk zijn. De gemeente heeft hierbij zowel een bestuurlijk als financieel belang.

Een bestuurlijk belang betekent dat de gemeente invloed heeft op het bestuur, bijvoorbeeld door vertegenwoordiging of stemrecht. Een financieel belang houdt in dat de gemeente middelen beschikbaar stelt die verloren kunnen gaan bij faillissement, of als de gemeente aansprakelijk is voor de verplichtingen van de verbonden partij.

De gemeente Stichtse Vecht werkt samen met publiekrechtelijke, verbonden partijen (op basis van de Wet gemeenschappelijke regelingen) en privaatrechtelijke partijen, zoals vennootschappen en stichtingen. De gemeenteraad behandelt de belangrijke documenten, zoals begrotingen en jaarrekeningen, van deze samenwerkingen.

Op 21 mei 2024 heeft de raad twee raadsleden en een commissielid benoemd tot raadsrapporteurs van een verbonden partij. Het doel hiervan is om de rol van de gemeenteraad in samenwerkingsverbanden te versterken.  De raadsrapporteurs spelen een essentiële rol in het bevorderen van de communicatie en transparantie van de gemeenschappelijke regelingen. Ze hebben regelmatig contact met de contactambtenaar  over belangrijke ontwikkelingen binnen de samenwerkingsverbanden. Hierdoor is de raad tijdig op de hoogte van relevante veranderingen en gebeurtenissen. Daarnaast koppelen de raadsrapporteurs periodiek terug in de commissies. Hierdoor blijft de raad op een structurele manier geïnformeerd over de voortgang en de belangrijkste kwesties binnen de verbonden partijen. De raadsrapporteur kan ook op eigen initiatief een memo opstellen, waarin hij of zij relevante informatie deelt met de raad en de commissieleden. Deze memo’s verspreiden zij via de dag- of weekbrief waardoor de communicatie soepel en efficiënt verloopt.

De benoeming van de raadsrapporteurs draagt bovendien bij aan een betere afstemming tussen de gemeenteraden in de regio, wat goed is voor de samenwerking voor gemeenschappelijke regelingen.  

De verbonden partijen waarmee de gemeente samenwerkt voor het bereiken van haar doelstellingen zijn opgenomen in de verschillende programma's. In deze paragraaf komen het algemeen belang en de voorgeschreven (financiële) gegevens op grond van het Besluit Begroting en Verantwoording (BBV) per verbonden partij aan de orde. Daarbij nemen we per samenwerkingsvorm een beschrijving van het doel en, wanneer van toepassing, relevante ontwikkelingen uit 2024. Daarna volgt een overzicht met (financiële) gegevens. Als de materiële risico’s niet of onvoldoende door een verbonden partij zelf met maatregelen zijn ondervangen, hebben we deze meegenomen in de paragraaf Weerstandsvermogen en risicobeheersing

In het overzicht met gegevens zijn de financiële cijfers waar mogelijk uit de Jaarrekening 2024 van de betreffende partij overgenomen. Wanneer deze gegevens op het moment van opstellen van deze paragraaf nog niet beschikbaar waren, hebben we de laatst bekende financiële cijfers opgenomen. In het overzicht wordt met een nummer aangegeven wat de status is van de weergegeven financiële cijfers:

1.  Definitieve jaarcijfers 2024
2.  Voorlopige jaarcijfers 2024
3.  Laatst beschikbaar gestelde cijfers over 2024 (bijv. uit een managementrapportage of begrotingswijziging)
4.  Definitieve jaarcijfers 2023
5.  Begroting 2024 of n.n.b. (nog niet bekend).

Binnen de VRU werken de 26 Utrechtse gemeenten samen op het gebied van brandweerzorg, (gemeentelijke) crisisbeheersing en geneeskundige hulpverlening. Dit om te komen tot een veiligere regio Utrecht. Nadere toelichting over de majeure projecten is te vinden in programma 2 Veiligheid. 

Op 30 mei 2023 is de nieuwe bestuursagenda 2024 - 2027 aangenomen door de raad. De vier hoofdthema's zijn:
-  Toekomst bestendige brandweerzorg
-  Veilige en gezonde leefomgeving
-  Great place to work
-  Versterking crisisbeheersing

Op 1 april 2024 zijn we gestart met de intergemeentelijke samenwerking met de gemeente Woerden en Oudewater voor de rol van Officier van Dienst Bevolkingszorg (OvD-Bz).

Niet ondervangen risico's: geen.

De deelnemers van het Plassenschap werken samen aan beheer en ontwikkeling van toegankelijke recreatiegebieden voor inwoners- en bezoekers van de regio. Per 1 januari 2023 is het Plassenschap omgevormd naar een bedrijfsvoeringsorganisatie binnen de Wet Gemeenschappelijke Regelingen.

Het beheer en onderhoud van de eigendommen van het Plassenschap is tot en met 31 december 2022 uitgevoerd door Recreatie Midden Nederland. Per 1 januari 2023 heeft de gemeente Wijdemeren als nieuwe uitvoeringsorganisatie het beheer van het areaal van het Plassenschap Loosdrecht e.o. overgenomen van RMN. De gemeente Wijdemeren verzorgt het beheer voor het Plassenschap, maar stemt keuzes die gemaakt moeten worden af met de ambtelijke vertegenwoordigers van de vier deelnemers; provincie Utrecht, provincie Noord-Holland, gemeenten Stichtse Vecht en Wijdemeren.

De jaren 2023 en 2024 was een transitieperiode. Deze periode is gebruikt om de gemeente Wijdemeren als nieuwe beheerder vertrouwd te maken met het werkgebied en de kapitaalgoederen, de risico’s van beheer en onderhoud in kaart te brengen, werkprocessen op te zetten en onderhouds- en uitvoeringsplannen  en Meerjaren begrotingen en investeringsplannen op te zetten. Het is daarmee gelukt om de transitie van het Plassenschap zo goed als af te ronden.

Niet ondervangen risico's: geen.

De deelnemers van het recreatieschap Stichtse Groenlanden werken samen aan beheer en ontwikkeling van toegankelijke recreatiegebieden voor inwoners- en bezoekers van de regio. Tot 31 december 2022 was Recreatie Midden-Nederland de uitvoeringsorganisatie van het schap. Per 1 januari 2023 is Staatsbosbeheer de nieuwe uitvoeringsorganisatie waarmee een samenwerkingsovereenkomst is afgesloten.

De jaren 2023 en 2024 waren overgangsjaren waarin de samenwerking binnen de nieuwe opzet van de Gemeenschappelijke Regeling verder vorm en inhoud moest krijgen. Het streven is om de transitie van de samenwerking tussen het schap en de uitvoeringsorganisatie in 2025 af te ronden. Op dit moment werken we aan een toekomstperspectief en 4-jaren uitvoeringsplan. Tot die tijd zoeken we naar bezuinigingen en kostenbesparingen om duurzaam binnen de door de deelnemers gewenste financiële kaders te blijven. De jaarrekening 2024 komt in juli 2025 beschikbaar, waardoor we in deze rapportage werken met cijfers uit de vastgestelde jaarrekening 2023.

Niet ondervangen risico's: geen.

De Omgevingsdienst Regio Utrecht voert voor 15 gemeenten adviserende en uitvoerende taken uit op de gebieden van omgeving, milieu en duurzaamheid. Een van de belangrijkste ontwikkelingen in 2024 was de geplande inwerkingtreding van de Omgevingswet en de Wet Kwaliteitsborging voor het bouwen. Daarnaast onderzochten ODRU en RUD een steviger perspectief voor samenwerking. 

Niet ondervangen risico's:
We hebben te maken met onzekerheid over de financiële impact van de Omgevingswet. Het is mogelijk dat de nieuwe taken (waaronder bodemtaken), die naar onze gemeente zijn gekomen en die de ODRU namens ons uit uitvoert, zorgen voor een structurele stijging van de bijdrage. Daar staat mogelijk geen volledige dekking vanuit het Rijk tegenover. 
Daarnaast heeft ODRU een taakstelling opgenomen in de Begroting 2024. Hiermee wordt voorkomen dat andere deelnemers meer moeten bijdragen. Mogelijk haalt ODRU deze taakstelling niet.  

Het doel van de GGDrU is het bevorderen van de Volksgezondheid en het voorkomen van ziekten door het verrichten van preventieve interventies. GGDrU voert een groot aantal wettelijke taken uit. In 2024 heeft de GDDrU extra ingezet op betere arbeidsvoorwaarden, informatievoorziening- en technologie en Jeugdgezondheidszorg om aan de wettelijke taken te kunnen blijven voldoen. 

Niet ondervangen risico's: geen.

Het RHCVV heeft een tweeledig doel, te weten (1) archiefwettelijke taken die ze uitvoert voor de aangesloten gemeenten en (2) het erfgoedbeheer van particuliere archieven en enkele historische collecties. Het RHCVV continueerde in 2024 de inhoudelijke beleidskeuzes uit de businesscase 2018 en de beleidsvisie 2020-2024 met de volgende focus:

• archiefwettelijke taken die ze uitvoert voor de aangesloten gemeenten
• het erfgoedbeheer van particuliere archieven en enkele historische collecties
• met deelnemende gemeenten voorbereiden/overbrengen (digitale) archieven naar het e-depot
• uitbreiden en doorontwikkelen digitale dienstverlening voor burgers en ambtenaren
• nieuwe (archief)wetgeving implementeren.

Niet ondervangen risico's: geen.

De AVU is sinds 1984 de regie- en kennisorganisatie voor de duurzame en kosteneffectieve verwerking van door de Utrechtse gemeenten bij huishoudens ingezamelde afvalstromen.

•    Als inzameling en transport van afvalstoffen door de AVU aan derden is uitbesteed, worden contracten tijdig aanbesteed. Als deze activiteiten met dienstverlenings-overeenkomsten worden verzorgd, verlengt de AVU ook deze overeenkomsten tijdig en in overleg met de partners.
•    De AVU zorgt voor de tijdige aanbesteding van de verwerkingscontracten van de aan de AVU in beheer overgedragen afvalstromen.
•    Er werden voor 2024 geen wijzigingen voorzien in de regelgeving rond de afvaldeelstromen die van invloed kunnen zijn op de lopende contracten en op de begroting.

Niet ondervangen risico's: geen.

Belastingsamenwerking gemeenten en hoogheemraadschap Utrecht (BghU) is een samenwerkingsverband tussen de gemeenten Bunnik, De Bilt, Houten, Lopik, Nieuwegein, Stichtse Vecht, Utrecht, Utrechtse Heuvelrug, Zeist en het Hoogheemraadschap de Stichtse Rijnlanden. De BghU heft en int belastingen namens haar deelnemers en stelt de hoogte van de WOZ-waarden vast voor alle onroerende zaken in deze gemeenten. 

Het BghU-bestuur heeft op 4 oktober 2023 de projectopdracht en het plan van aanpak BghU-dienstverlening besproken en vastgesteld. In 2024 is ingezet op het wegwerken van de achterstanden (bijvoorbeeld in het opleggen van belastingaanslagen), met een geplande doorlooptijd van 2 jaar.

Niet ondervangen risico's: geen.

De NV Bank Nederlandse Gemeenten is de bank van en voor overheden en instellingen voor het maatschappelijk belang. De bank verstrekt krediet tegen lage tarieven waarmee de bank duurzaam bijdraagt aan het laag houden van de kosten van maatschappelijke voorzieningen voor de burger, c.q. duurzaam bijdraagt aan de publieke taak. De gemeente Stichtse Vecht bezit 29.523 aandelen in BNG.

Niet ondervangen risico's: geen.

Het winnen, produceren, distribueren en leveren van drinkwater is de primaire taak van Vitens. Klanten kunnen vertrouwen op de leveringszekerheid van drinkwater, een optimale kwaliteit en een zo laag mogelijke prijs (Vitens had in 2024 de laagste drinkwaterprijs van Nederland, maar vanaf 2025 niet meer. Vitens behoort dan nog wel tot de goedkopere middenmoot). Vitens staat de komende jaren voor een grote investeringsopgave. De investeringen zijn hoofzakelijk gericht op leveringszekerheid nu en in de toekomst van voldoende en schoon drinkwater. De gemeente Stichtse Vecht is aandeelhouder en bezit 58.097 aandelen Vitens (1% van het totaal).

Door toenemende onzekerheden door economische ontwikkelingen, de effecten van klimaatverandering, en de wens om de tarieven meer variabel te maken, moest Vitens vanaf 2024 een aantal uitgangspunten voor de begroting te wijzigen. Dit met als doel de financieringspositie binnen de geldende regelgeving zo optimaal mogelijk te versterken.

Wijzigingen in de uitgangspunten:

•    Vitens rekent voor de kosten voor droogteschade scenario's door en neemt de financiële impact van het worst case scenario mee in het jaarplan.
•    Het vastrecht wordt op verzoek van de aandeelhouders in 2024 zo ver mogelijk verlaagd, rekening houdend met de regelgeving.
•    De onzekerheid in de afzet is het afgelopen jaar toegenomen. Vitens zal diverse scenario's doorrekenen voor de afzet en de financiële impact van het worst case scenario meenemen in het jaarplan om te borgen dat de afzet wordt gerealiseerd.

Deze uitgangspunten leidden tot tariefstijging voor 2024 en verder en vergroten de kans op overwinst. Vitens moet vanuit de geldende regelgeving overwinsten terug geven aan de klant, wat kan leiden tot tariefschommelingen van jaar tot jaar. Over de jaren heen ondervindt de klant hier geen nadeel van. Door de investeringsopgave waar Vitens voor staat, ziet Vitens naar verwachting de komende jaren geen ruimte om dividend uit te keren aan haar aandeelhouders. 

Niet ondervangen risico's: geen.

De doelstelling van Stichting MEC is het organiseren van natuur- en milieu-educatieactiviteiten in de gemeente Stichtse Vecht, met als belangrijkste doelgroep het basisonderwijs. Activiteiten en samenwerkingen die vanuit het MEC Maarssen plaatsvinden, staan  in nieuwsbrieven en op de website van de OdrU. De OdrU stelt onder andere leskisten samen waarmee de basisscholen lessen op het gebied van natuur- en milieueducatie kunnen geven. Daarnaast worden tentoonstellingen gehouden en excursies georganiseerd.

Niet ondervangen risico's: geen.

De SUWU (Stichting Urgentiecommissie West Utrecht) is een gemeenschappelijke regeling van zes gemeenten in de regio Utrecht-West, gericht op het beoordelen van aanvragen voor woonurgentie, zoals vastgelegd in de huisvestingsverordening. In voorgaande jaren werd de totale hoeveelheid ingediende aanvragen openbaar gedeeld via jaarlijkse cyclusdocumenten. Sinds 2023 worden echter alleen de gegevens van de gemeente Stichtse Vecht gepubliceerd.

Vanaf 2021 daalt het aantal aanvragen duidelijk. Dat komt door het invoeren van adviesgesprekken, waarbij Het Vierde Huis de aanvragen ontvangt en zorgvuldig onderzoekt. Door proactief advies te geven over de haalbaarheid van de urgentieaanvraag, wordt niet alleen de instroom van aanvragen efficiënter beheerd, maar worden ook onterechte aanvragen effectief verminderd. 

Niet ondervangen risico's: geen.

In de verplichte paragraaf Grondbeleid komt elk jaar aan bod hoe onze gemeente het grondbeleid inzet om de bestuurlijke doelen te bereiken. Het beleid van de gemeente is vastgelegd in de ‘'Nota Grondbeleid’ en de ‘'Nota Kostenverhaal’. 

In de Nota Grondbeleid staan de beleidsuitgangspunten van het grondbeleid. Ons uitgangspunt is om niet te kiezen voor één bepaalde vorm van grondbeleid, maar dit per locatie of project te kiezen. Per project maken we de afweging of wij de grond zelf in ontwikkeling nemen of dat we de afwikkeling gedeeltelijk of geheel overlaten aan een marktpartij. Hiervoor hebben we een afwegingskader geschreven, waarin  we beoordelen of het initiatief wenselijk is, het financieel haalbaar is, de financiële risico’s ten opzichte van de financiële middelen acceptabel zijn, en of we voldoende kennis en capaciteit binnen de gemeente hebben.

Wij kiezen bij het voeren van grondbeleid voor maatwerk en houden rekening met de marktwerking. In de praktijk betekent dit dat wij overwegend faciliterend grondbeleid toepassen: daarbij stelt de gemeente de kaders voor de ontwikkeling vast, maar zijn derden (zoals ontwikkelaars of woningcorporaties) verantwoordelijk voor de realisatie.

Met de Nota Kostenverhaal borgen we de wettelijke plicht om als gemeente de gemaakte kosten te verhalen, voor ruimtelijke ontwikkelingen die door de markt worden geïnitieerd. De gemeente treedt hierbij faciliterend op.

De gemeente streeft naar het afsluiten van anterieure overeenkomsten voor het kostenverhaal. Dat houdt in dat we de overeenkomst voorafgaand aan een bepaald project of plan wordt sluiten. Alleen wanneer de privaatrechtelijke route niet leidt tot (voldoende) resultaat, zal de gemeente de kosten via een kostenverhaalbeschikking verhalen (publiekrechtelijke route). Meestal biedt het voor zowel de gemeente als de particuliere grondeigenaar voordelen om het kostenverhaal privaatrechtelijk te regelen.

December 2024 hebben we de nieuwe Nota Kostenverhaal vastgesteld met ingangsdatum 1 januari 2025. Bij een nieuw initiatief wordt vanaf dan eerst een voorovereenkomst gesloten waarbij we om een voorschot op de plankosten vragen. Vervolgens wordt in de anterieure overeenkomst het volledige kostenverhaal vastgelegd. Voor de plankosten gaan we uit van de landelijke plankostenscan. Uitgangspunt is dat alle kosten binnen en buiten het projectgebied die we alleen maken door het project voor 100% in rekening worden gebracht.

Voor de plankosten van kleine initiatieven (ruimtelijke plannen die maximaal 2 woningen omvatten), gebruiken we in afwijking van de plankostenscan vaste bedragen voor het wijzigen van het omgevingsplan.

In 2024 hebben we in totaal een bedrag van € 70.700,- ontvangen voor plankosten.

De Algemene Reserve Grondexploitaties bedraagt minimaal € 200.000 en maximaal € 600.000. Dit is opgedeeld in een risicodeel van € 200.000 (het minimum) en een ontwikkeldeel van maximaal € 400.000. Het ontwikkeldeel is voor gebiedsontwikkelingsprojecten waarvoor nog geen financiering is geregeld. Zodra de financiering geregeld is, vloeien gemaakte kosten terug naar de Algemene Reserve Grondexploitaties. Als het project niet doorgaat, nemen we het verlies en vullen we de Algemene Reserve Grondexploitaties aan vanuit de Algemene Reserve.

Als het saldo van de Algemene Reserve Grondexploitaties onder het minimum of boven het maximum uitkomt, vullen we het aan  vanuit of romen het af van de Algemene Reserve. 

Het college is bevoegd om een werkbudget uit de Algemene Reserve Grondexploitaties te gebruiken voor de eerste plan- en onderzoekskosten bij ruimtelijke ontwikkelingen.

In de volgende tabel is het verloop van de Algemene Reserve Grondexploitaties 2024 opgenomen. 

Fetha 3/14/16 te Vreeland
In 2024 is het Definitief Ontwerp vastgesteld voor de ontwikkeling van 6 woningen en een Multi Functioneel Centrum (MFC) ter vervanging van het bestaande dorpshuis en een sportzaal. Voor de realisatie van de 6 woningen is een grondexploitatie vastgesteld. Voor de realisatie van een nieuw MFC hebben we een investeringsbudget vastgesteld.

Haarrijnweg 5 te Maarssen 
Op 5 maart 2024 heeft de gemeenteraad het bestemmingsplan voor Haarrijnweg 5 vastgesteld. Daarnaast zijn we in 2024 gestart met het voorbelasten van het perceel voor de bouw van 17 woningen.

Harmonieplein te Maarssen
Het Harmonieplein bestaat uit drie onderdelen, het Noordblok, het Zuidblok en het openbaar gebied.

Zuidblok
De gemeenteraad heeft het bestemmingsplan Zuidblok en de geactualiseerde grondexploitatie Harmonieplein in 2024 vastgesteld. De omgevingsvergunning van het Zuidblok hebben we afgegeven en is onherroepelijk. Theater ’t Zand is gesloopt. Afgelopen najaar zijn bij het archeologisch onderzoek op het Harmonieplein archeologische vondsten gedaan. Er zijn sporen gevonden van een agrarische nederzetting van bijna 1000 jaar oud. Het gaat om een bijzondere vondst, want dergelijke oude nederzettingen worden niet vaak gevonden. Een van de vragen is hoe die nederzetting zich verhoudt tot de huidige oude kern van Maarssen. De opgravingen hebben geen consequentie voor de planning van de nieuwbouw.

Noordblok
De eerste onderzoeken voor de ruimtelijke onderbouwing zijn uitgevoerd. Hieruit kwam naar voren dat nader onderzoek naar Flora en fauna nodig is.

Openbaar gebied/ dorpsplein
Na de sloop van de school ’t Kompas hebben we als voorbereiding van de sloop en bouw van het Zuidblok het openbaar gebied tijdelijk ingericht. Dit was nodig voor de veiligheid en bereikbaarheid van het openbaar gebied en de bouwplaats. De ontwikkelaar heeft een bouwplaatsinrichting met omleid-routes voorgesteld. Deze hebben we intern en met de nodige externe partners besproken en goedgekeurd.

’t Kockenest te Kockengen 
In 2024 hebben we het bestemmingsplan vastgesteld en de grondexploitatie geopend. De grondexploitatie hebben we 31-12-2024 met een positief resultaat afgesloten.
Na het bouwrijp maken hebben we de grond verkocht. De ontwikkelende partij is gestart met het bouwen van 25 levensloopbestendige sociale huurappartementen die in 2025 worden opgeleverd.

Kuyperstraat te Maarssen 
In 2024 hebben we het bestemmingsplan vastgesteld en de grondexploitatie geopend. Er is grond bouwrijp gemaakt voor de bouw van 26 sociale huurappartementen.

Veenkluit te Tienhoven 
In oktober 2024 is het Multi Functioneel Centrum (MFC) geopend. Hierin zijn OBS ’t Palet, het voormalig dorpshuis en de gymzaal gehuisvest. Ook zijn het oude dorpshuis en gymzaal gesloopt voor het realiseren van 7 woningen en is het woonrijp maken rondom het MFC gestart.

Zuilense Vecht te Maarssen 
Intern zijn de voorbereidingen gestart voor de aanbesteding voor het realiseren van het woningbouwprogramma.

Daarnaast is het Warmteplan Zuilense Vecht op 1 oktober 2024 introkken voor zowel Stichtse Vecht als de gemeente Utrecht. Hiermee vervalt de aansluitplicht voor nieuwbouw in Zuilense Vecht op een collectief Warmtesysteem. Het plan is ingetrokken door grote financiële risico’s die niet af te dekken waren met het relatief gering aantal woningen in het project.

Jaarlijks brengen we de risico’s van de grondexploitaties in beeld om de minimaal benodigde weerstandscapaciteit te bepalen. De risicoanalyse is uitgevoerd met een Monte Carlo simulatie. Dat houdt in dat een grondexploitatie 10.000 keer wordt doorgerekend met verschillende scenario’s, binnen een financieel vertaalde bandbreedte van gevolgen van de risico’s.

De risicoanalyse is uitgevoerd voor de volgende grondexploitaties: Haarrijnweg 5 te Maarssen, Harmonieplein te Maarssen, Fetha 3/14/16 te Vreeland, Kuyperstraat te Maarssen   en Zuilense Vecht te Maarssen.

Uit de risicoanalyse komt naar voren dat we een risicoreservering van € 2.090.000 nodig hebben. Het risicodeel van de Algemene Reserve Grondexploitaties voorziet voor € 200.000 in de benodigde risicoafdekking. Het resterende bedrag van € 1.890.000  nemen we mee in de bepaling van het benodigde weerstandsvermogen in de Algemene Reserve (het bedrag dat we nodig hebben om onverwachte verliezen of risico's op te vangen).

Bij afsluiting van een grondexploitatie met een positief resultaat gaat dit resultaat naar de Algemene Reserve Grondexploitaties. Voor een voorzien negatief resultaat treffen we echter direct een voorziening. Deze voorziening is opgenomen in de Algemene Reserve en niet in de Algemene Reserve Grondexploitaties.

Volgens de verslaggevingsregels (BBV) moet de gemeente tussentijds winst nemen op basis van de voortgang van de winstgevende projecten. Deze winst is gebaseerd op het totaal verwachte projectresultaat, de al gerealiseerde kosten en de al gerealiseerde grondverkopen. De projectresultaten van de grondexploitaties in 2024 leiden niet tot tussentijdse winstneming.

De grondexploitatie 't Kockenest is op 31-12-2024 afgesloten met een positief resultaat. De winst gaat naar de Algemene Reserve Grondexploitaties.